Het plaatsen van zonnepanelen is weliswaar een van de beste oplossingen voor je energievraagstuk; de productie ervan gaat niet altijd even duurzaam. Zo is er sprake van CO2-uitstoot, hebben de panelen niet het eeuwige leven en worden er toxische stoffen aan een zonnecel toegevoegd, zodat die nog beter functioneert. Jouw Zonnepanelen biedt zonnepanelen aan die op een verantwoorde manier worden geproduceerd en verwerkt, maar wat houdt dat nou precies in en waar houden we rekening mee?

Zonnestroom gebruiken om in je energie te voorzien: er zijn niet veel duurzamere oplossingen te vinden. Toch zijn er mensen die vraagtekens zetten bij de manier waarop zonne-energie in ons land gepromoot wordt. Zelfs de Nederlandse Staat helpt je immers een handje om zonnepanelen aan te schaffen, zodat ook jij naar ‘nul-op-de-meter’ kunt.

Daar is niet iedereen even blij mee, zeker niet als financiële belangen van grote bedrijven een rol spelen. Daarom gaan er geruchten dat zonne-energie niet rendabel (genoeg) zouden zijn, die vaak enkel in de wereld gebracht zijn om andere energiebronnen meer onder het voetlicht te kunnen brengen. De wetenschap laat echter andere resultaten zien.

Siliciumbewerking

Het produceren van stroom door licht om te zetten naar elektriciteit, wordt veroorzaakt door silicium. Voor de productie van voor een zonnepaneel bruikbaar silicium, wordt een speciaal soort zand gebruikt: geoxideerd silicium, ook wel kwarts- of zilverzand genoemd. Om de juiste zuiverheid te verkrijgen, gaat het kwartszand eerst een ‘oven’ in. Daar wordt de oxide uit het zand verwijderd en blijft hetgeen over dat bewerkt kan worden om uiteindelijk in zonnepanelen verwerkt te worden.

Dat kost veel energie en dus ook (al dan niet indirect) CO2. Daar valt ook wel wat voor te zeggen, maar wij zien ook dat er nog veel winst te behalen valt aan het verlagen van de hoeveelheid energie die de ovens gebruiken. Als dat deel van het proces minder milieubelastend wordt, scheelt het relatief zo veel ten opzichte van de huidige situatie, dat er maar heel weinig energiebronnen zijn die ook maar in de buurt komen van het potentieel van zonne-energie.

Bij de zuivering van silicium wordt het gedestilleerd en de staven moeten in plakjes gezaagd worden, wat weer energie kost. Ook de processen die volgen om van die plakjes werkende zonnecellen te maken, zijn niet energieneutraal. Al met al reden waarom wij onze zonnepanelen ‘eco-LOGISCH’ noemen, in plaats van volledig duurzaam.

Eco-LOGISCH rendement

Er zijn diverse onderzoeken gedaan naar de levenscyclus van zonnepanelen, waaruit blijkt dat het plaatsen van een zonnepanelensysteem milieuverantwoord is. Daarbij werd gedurende de hele levensduur, vanaf hun productie tot aan het moment dat delen ervan hergebruikt worden voor nieuwe zonnepanelen, in de gaten gehouden wat er aan energie verbruikt werd – versus wat de panelen opgewekt hebben. Daaruit is gebleken, dat het zogenaamde ‘break-even’-punt voor zonnepanelen relatief snel behaald wordt. Reden voor veel mensen om de afgelopen jaren te kiezen voor zonnepanelen, zodat er een grote mate van onafhankelijkheid ten opzichte van hun energieleverancier is ontstaan.

De meest recente cijfers laten zien, dat er elk jaar in Nederland tussen de 8 en 10 procent meer elektriciteit uit hernieuwbare bronnen opgewekt wordt dan een jaar eerder het geval was. Vooral de productie uit zon neemt behoorlijk toe. Nu er steeds meer mensen op de hoogte zijn van de salderingsregeling die tot 2030 van kracht blijft (vanaf 2023 afbouw), verschijnen er overal steeds meer zonnepaneelinstallaties. Het is door die regeling namelijk mogelijk, om meer dan vijftien jaar te profiteren van GRATIS stroom. 

De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen wordt voortdurend gemonitord. Zonnepanelen zijn momenteel verantwoordelijk voor meer dan 18 procent van de totale elektriciteit die we in Nederland verbruiken. In 2017 was dit nog 13 procent, dus we kunnen wel spreken van een exponentiële toename. 

Het aandeel hernieuwbare stroom in het nationaal elektriciteitsverbruik neemt ieder jaar met circa een procent toe; waarbij de verwachting is, dat dit percentage de komende jaren sterk gaat toenemen. De totale productie van zonnepaneelsystemen in Nederland was in 2018 ongeveer 3,200 miljard kWh. Op dit moment zijn de cijfers over 2019 nog niet openbaar, maar deze zullen zeker een stijging laten zien. 

De energieproductiecijfers van het CBS over 2018 

De stijging van ruim 30 procent in door zonnepanelen opgewekte energie, is direct te herleiden naar de forse toename van de opgestelde capaciteit van zonnepanelen. Het totale vermogen van zonnepanelen, dat bij een ideale situatie bereikt zou kunnen worden, is met ongeveer 1400 MegaWatt gegroeid (2018) en is inmiddels ruim 4300 MW. Grotere installaties in de zakelijke markt waren verantwoordelijk voor ruim de helft van deze toename en de totale capaciteit van zonnepanelen op woningdaken nam toe met ongeveer 600 MW.

Stijging in totaalvermogen zonnepanelen (CBS, 2018)

Dunne-film zonnepanelen

De zonnepanelen die er hierbij duidelijk uitspringen, zijn dunne-film oplossingen. Al staat deze techniek nog in de kinderschoenen: wij zien nu al dat daar de toekomst ligt. Dat zal waarschijnlijk niet binnen vijf jaar zijn; maar naar verwachting zullen er omstreeks 2030 een nieuw soort zonnepanelen geïntroduceerd worden met een nog hoger rendement dan de zonnepaneeltypes die nu verkrijgbaar zijn.

Bovendien zullen die panelen cadmiumvrij zijn, waar dat bij de meeste dunne-film zonnepanelen nu nog niet het geval is. Wij houden onze ogen zeker open voor ontwikkelingen bij de organisaties die zich nu (meer) richten op productie van deze zonnepanelen. Op dit moment nemen we dunne-film oplossingen niet standaard mee in onze offertes; omdat de prijsafspraken die wij hebben met leveranciers van mono- en polyzonnepanelen dermate gunstig zijn, dat berekeningen met dunne-filmzonnepanelen een stuk minder rendement opleveren. Wel kunnen wij een aantal zonnepanelen met dunne-film aanbieden, vraag erom bij een van onze specialisten.

Overigens is het onverstandig om ontwikkelingen in de zonne-energie-industrie af te wachten, dat geldt ook voor dunne-film zonnepanelen. Naast het feit dat er de komende jaren slechts procentueel verschil in rendement (per oppervlakte) behaald zal worden, zijn er namelijk nu nog gunstige omstandigheden om zonnepanelen aan te schaffen. Die verdwijnen in de nabije toekomst. Denk bijvoorbeeld aan salderen en het terugvragen van de BTW – zodra iedereen ‘groene’ maatregelen gaat nemen, zal dat soort financiële hulp als sneeuw voor de zon verdwijnen.

De wereldwijde zonnecel-industrie heeft al in 2011 zijn ‘break-even’-punt bereikt. Zowel in het verbruik van energie tijdens het productieproces en bij de levering van de zonnepanelen (ten opzichte van de opgewekte energie), als qua broeikasgasemissies. Tegenwoordig is de terugverdientijd van de benodigde energie voor productie en transport ongeveer twee jaar.

Dat betekent dat ze met een gemiddelde levensduur van dertig (bij glas/foliezonnepanelen) of zelfs veertig jaar (glas/glas), meer dan 15 keer zoveel energie opwekken dan het kost om de panelen te fabriceren en vervoeren. De economische terugverdientijd van zonnepanelen is overigens ondertussen gedaald naar -meestal- minder dan zeven jaar.

Zonnepaneelproducenten en CSR

Veelgehoorde opmerking is dat Chinese zonnepanelen altijd op niet-milieubewuste wijze worden geproduceerd. Dat is gelukkig allang niet meer zo; diverse producenten die hun hoofdvestiging in China hebben, lopen tegenwoordig voorop als het op innovatie en duurzaamheid aankomt. Niet voor niets zijn meer dan de helft van de meest succesvolle (Top-10) zonnepaneelproducenten afkomstig uit China.

Er zijn ook producenten die extra grote stappen gemaakt hebben, als het op energieverbruik en het gebruik van giftige stoffen aankomt. Zij letten daarnaast ook op efficiëntie van hun producten, minimalisatie van afval en de manier waarop zij plastics gebruiken (ook bij transport). Helemaal milieubewust bezig zijn de fabrikanten die ook nog eens aandacht hebben voor de wijze waarop grondstoffen gewonnen worden. Zo ook de fabrikant van de groenste zonnepanelen die wij in ons assortiment hebben.

Veel zonnepaneelproducenten zijn tegenwoordig intensief betrokken bij hun medewerkers en de mensen waarmee ze werken. Daarom hechten zij veel belang aan hun CSR (Corporate Social Responsability). In Nederland noemen wij dat -vrij vertaald- maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Organisaties die MVO in hun bedrijfsbeleid integreren, stellen tevens strikte voorwaarden aan hun samenwerking met andere partijen. Zo zijn ook hun partners gebonden aan de richtlijnen en voorschriften van betreffend bedrijf.

Binnen de zonnepanelenindustrie zien we CSR een steeds grotere rol innemen. Wij ondersteunen die ontwikkeling, door alleen panelen in te (laten) kopen die op een milieubewuste en verantwoorde manier geproduceerd en vervoerd zijn. Zo dragen wij ons beetje bij aan een betere wereld voor iedereen. Doe mee en vraag om rekening te laten houden met extra hoge milieu-eisen bij je advies.

Recycling

Zonnepanelen bevatten diverse hoogwaardige materialen; zoals silicium, zilver en glas. Als zonnepanelen gerecycled worden, is het soms lastig om die grondstoffen terug te winnen. De gebruikte zonnecellen zijn immers vastgelijmd aan glas en/of folie. Als je het geheel versnippert, blijft lage kwaliteitsglas over. Dat is onbruikbaar voor hergebruik in zonnepanelen, maar wel bruikbaar voor andere glastoepassingen.

De ongeveer 350 miljoen zonnepanelen die per jaar worden geïnstalleerd (dat aantal loopt naar verwachting uit naar circa 1 miljard per jaar in 2050), leveren op termijn een afval-uitdaging op. Momenteel wordt daar nog niet zo heel veel mee gedaan; er komt immers maar 2 procent van de geproduceerde panelen terug, meestal door foutjes bij installatie, of fabrieksfouten. Echter: de berg zonnepaneelafval komt eraan en er wordt nu alvast op ingespeeld door grote bedrijven in de afvalverwerkingssector.

Afgeschreven zonnepanelen vallen namelijk onder de EU-wetgeving voor elektronisch afval (zoals ook magnetrons, televisietoestellen en de meeste andere elektronische huishoudelijke apparaten). Die wetgeving bepaalt, dat leveranciers verantwoordelijk zijn voor de verwerking en afvoer zonnepanelen. Er zijn manieren om die verantwoordelijkheid te verleggen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van organisaties als PV Cycle. Die Europese non-profitorganisatie houdt zich bezig met de inzameling en administratie bij de verwerking van zonnepanelen, zodra die niet meer rendabel of kapot zijn.

Op dit moment voldoet het recyclingproces van zonnepanelen al aan het hergebruikspercentage van 85 procent van het gewicht. De industrie heeft echter besloten, om een grote stap extra te zetten, door in te zetten op volledige circulariteit. In de praktijk blijkt totaal circulair gebruik van zonnepanelen voorlopig helaas nog niet mogelijk.

Verantwoorde zonnepanelen

Europese regelgeving beperkt de hoeveelheid van bepaalde giftige stoffen, die in zonnepanelen verwerkt mogen worden. Daarnaast zijn leveranciers verplicht om ze er bij inname weer uit te halen, zodat ze bijvoorbeeld niet in de voedselkring terechtkomen. Bijna alle panelen in ons assortiment bevatten geen cadmium en lood; zonder dat het ten koste gaat van het rendement van de zonnepanelen.

De meerprijs voor milieubewust geproduceerde zonnepanelen is namelijk erg aan het dalen, waardoor ze bereikbaar zijn voor iedereen. Ook als je hulp nodig hebt bij je financiering. Met de meest milieuvriendelijke panelen van Jouw Zonnepanelen, maak je de groenste keuze om je eigen stroom op te wekken en levert je investering het hoogst mogelijke rendement op.

Vraag hier om het beste advies voor jouw groen(st)e zonnepanelen.